Zemheri Soğukları Ne Zaman Başlar? 2024-2025 Zemheri Takvimi ve Bilinmesi Gerekenler
Kış mevsiminin en sert ve dondurucu günlerini ifade eden zemheri, Anadolu kültüründe yüzyıllardır kullanılan bir tabirdir. Halk takvimine göre “erbain” olarak da bilinen bu dönem, sadece soğukları değil, doğanın uyanış öncesi en derin uykusunu da temsil eder. Peki, zemheri ne demek? Zemheri soğukları ne zaman başlar ve ne kadar sürer? İşte kışın kalbi olarak bilinen bu dönem hakkında merak edilen tüm detaylar.
Zemheri Nedir? Kelime Anlamı ve Kökeni
Zemheri kelimesi, Arapça “zamharir” kelimesinden dilimize geçmiştir ve “aşırı soğuk” anlamına gelir. Meteorolojik olarak ise kışın en şiddetli geçtiği, fırtınaların ve kar yağışlarının yoğunlaştığı dönemi tanımlar. Eski toprak sahipleri ve çiftçiler için zemheri, ekim dikim işlerinin durduğu ve doğanın dinlendiği kritik bir eşiktir.
Zemheri Soğukları Ne Zaman Başlar ve Biter?
Halk takvimine göre kış iki ana bölüme ayrılır: Erbain (Kırk Gün) ve Kasım. Zemheri, tam olarak Erbain dönemine denk gelir.
- Başlangıç Tarihi: 22 Aralık
- Bitiş Tarihi: 30 Ocak
- Süre: Tam olarak 40 gün sürer.
22 Aralık, aynı zamanda Kuzey Yarımküre’de kış gündönümüdür. Bu tarihten itibaren günler uzamaya başlasa da, yeryüzündeki ısı kaybı devam ettiği için en şiddetli soğuklar bu 40 günlük dilimde yaşanır.
Zemheri’nin Özellikleri: Neden Bu Kadar Soğuk?
Zemheri döneminde hava sıcaklıkları sadece düşük seyretmekle kalmaz, aynı zamanda ani hava değişimleri gözlemlenir. İşte bu dönemin karakteristik özellikleri:
- Pastırma Yazı Sonrası Sert Geçiş: Kasım sonundaki pastırma sıcaklarının ardından gelen ani soğuma vücut direncini kırabilir.
- Kuru Ayaz: Özellikle iç kesimlerde nem oranının düşmesiyle “ayaz” denilen dondurucu kuru soğuklar hakim olur.
- Fırtına Takvimi: Bu dönemde “Zemheri Fırtınası” olarak bilinen ve deniz ulaşımını etkileyen rüzgarlar sıkça görülür.
Zemheri Soğuklarından Korunmak İçin İpuçları
Bu 40 günlük zorlu süreci sağlıklı atlatmak için uzmanların önerdiği bazı yöntemler şunlardır:
- Kat Kat Giyinin: Tek bir kalın kazak yerine, vücut ısısını hapseden ince ve çok katlı giysileri tercih edin.
- Isı Kaybını Önleyin: Vücut ısısının büyük bir kısmı baş ve boyun bölgesinden kaybedilir. Atkı ve bere kullanımını ihmal etmeyin.
- Beslenmeye Dikkat: Kök sebzeler (kereviz, yer elması, havuç) zemheri döneminde vücuda ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar.
Zemheri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Zemheri ayazı ne demek? Gökyüzünün açık ve bulutsuz olduğu gecelerde, yerdeki ısının hızla atmosfere kaçması sonucu oluşan dondurucu, keskin soğuğa denir.
Zemheri’den sonra ne gelir? Zemheri (Erbain) bittikten sonra, 31 Ocak itibarıyla halk arasında “Hamsin” denilen 50 günlük dönem başlar. Hamsin, baharın müjdecisi olan cemrelerin düştüğü dönemdir.
2025 yılında zemheri sert geçecek mi? Meteorolojik modeller, bu yıl kutup girdabı (polar vortex) etkilerinin Ocak ayında artabileceğini, bu nedenle zemherinin özellikle Marmara ve İç Anadolu’da kar yağışlı geçebileceğini öngörüyor.
